Στην αρχαία ελληνική μυθολογία, η μεταμόρφωση δεν είναι απλώς ένα μαγικό φαινόμενο· είναι ένας τρόπος να εξηγηθεί το πάθος, η επιθυμία, η τιμωρία ή η λύτρωση. Οι ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΙΣ, όπως απαθανατίστηκαν από τον Οβίδιο αλλά και πριν από αυτόν, αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Για μένα, κάθε ένας από αυτούς τους μύθους είναι ένα σημείο συνάντησης ανάμεσα στο σώμα και το άυλο, ανάμεσα στον μύθο και την ανθρώπινη ψυχολογία.
Αυτό το εικαστικό ταξίδι με οδήγησε σε μια σειρά έργων, στα οποία επιχειρώ να “μεταφράσω” κάποιες από τις πιο χαρακτηριστικές και δραματικές μεταμορφώσεις του αρχαίου κόσμου όπου η μετάβαση από το ανθρώπινο στο υπερφυσικό αποκτά σωματική υπόσταση.
Η σειρά αναδεικνύει τη μεταμόρφωση όχι μόνο ως μυθολογικό μοτίβο αλλά και ως διαχρονικό σύμβολο της επιθυμίας, της απώθησης και της υπέρβασης.
Απόλλων και Δάφνη
Η ιστορία του θεού Απόλλωνα και της νύμφης Δάφνης ήταν από τα πρώτα θέματα που με απασχόλησαν σε νεαρή ηλικία. Ο έρωτας που γεννήθηκε από την εκδίκηση του Έρωτα και η τραγική μεταμόρφωση της νύμφης σε δέντρο – απόδραση ή λύτρωση;
Η πρώτη εκδοχή του 1973 κινείται σε ένα πιο γεωμετρικό, σχεδόν κυβιστικό ύφος. Σε πρώτο πλάνο βλέπουμε τον Απόλλωνα, θεό του φωτός, προστάτη των τεχνών και της μαντείας, να παίζει κιθάρα απαρηγόρητος κάτω από το μισοφέγγαρο στην αγαπημένη του Δάφνη, της οποίας τα χαρακτηριστικά διακρίνονται στο βάθος. Η Δάφνη δεν αισθάνεται τίποτα για τον Απόλλωνα καθώς ο Έρωτας της έστειλε βέλος από μολύβι κάνοντας την καρδιά της πέτρα (μπλε χείλη, μάτια ερμητικά κλειστά).
Στις επόμενες προσεγγίσεις, η μορφή της Δάφνης αρχίζει να φυτρώνει μέσα από φύλλα και ρίζες, αγγίζοντας το υπερφυσικό. Το σώμα χάνει την υλική του βαρύτητα και αποκτά την τραγική ομορφιά της μεταμόρφωσης.
Δανάη και η Χρυσή Βροχή
Ο Δίας εισχωρεί στον κλειδωμένο κόσμο της Δανάης όχι με τη μορφή άνδρα αλλά ως χρυσή βροχή – ένα σύμβολο θείου πόθου και θεϊκής παραβίασης. Το γυναικείο σώμα γίνεται δέκτης, ουρανός και γη μαζί.
Λήδα και ο Κύκνος
Η αφήγηση του έρωτα του Δία για τη Λήδα ανασυντίθεται εικαστικά σε δύο ανεξάρτητες προσεγγίσεις. Ο κύκνος-Δίας, λευκός και επιβλητικός, προσεγγίζει την ημίγυμνη Λήδα μέσα σε έναν υδάτινο κόσμο. Η πρώτη εκδοχή του 2001 τονίζει την ερωτική τελετουργία του μύθου, με μια ήρεμη, σχεδόν θεατρική στάση.
Στη δεύτερη, το σώμα είναι ήδη βυθισμένο σε μια αμφισημία επιθυμίας και εγκατάλειψης, με το ύφασμα να λειτουργεί ως πέπλο και αποκάλυψη ταυτόχρονα.
Πυγμαλίων και Γαλάτεια
(υπό εξέλιξη)
Ίσως ο πιο προσωπικός από τους μύθους των μεταμορφώσεων – ο μύθος του καλλιτέχνη που ερωτεύεται το ίδιο του το δημιούργημα. Η Γαλάτεια, γλυπτό που παίρνει ζωή, είναι για μένα μια αλληγορία για τη δύναμη της τέχνης να δημιουργεί πραγματικότητα. Το έργο βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη. Πρόκειται για μια μεταμόρφωση όχι του σώματος, αλλά της ίδιας της ύπαρξης· από άψυχο σε έμψυχο, από ύλη σε συναίσθημα.
Η σειρά αυτή δεν αντιμετωπίζει τους μύθους ως εικονογραφημένα αφηγήματα. Αντιθέτως, επιδιώκει την εικαστική ενσάρκωση της ίδιας της έννοιας της μεταμόρφωσης – ως διαδικασίας ενσυνείδητης, βιωματικής και εσωτερικά δραματικής. Εκεί όπου το ανθρώπινο και το θεϊκό συναντώνται, όχι σε σύγκρουση, αλλά σε ένωση.
Η ελληνική μυθολογία δεν είναι μακρινή. Είναι ζωντανή. Και μέσα από τη ζωγραφική, της επιτρέπω να μεταμορφώνεται ξανά.
